Mô hình tổ chức TEAL tại MarketEnterprise Vietnam (Kỳ cuối)

Ở kỳ trước chúng ta đã tìm hiểu về 4 mô hình tổ chức : Red, Amber, Orange, Green. Ở bài viết này chúng ta sẽ tiếp tục tìm hiểu sâu hơn về mô hình tổ chức Teal

Mô hình tổ chức Teal và bản chất thực sự

Cũng giống như những bước nhảy vọt trước đây đối với các giai đoạn quản lý mới, mô hình mới cũng đi kèm với một số đột phá quan trọng, những sự đột phá này cũng chính là vì nhu cầu của con người, xã hội và đó chính là sự tiến hóa.

• Tự quản lý (Self-management): Các tổ chức Teal hoạt động hiệu quả, ngay cả ở quy mô nhỏ, vừa hay lớn, với hệ thống dựa trên các mối quan hệ đồng nghiệp bình đẳng. Chúng tôi thiết lập các cấu trúc và thực hành nó, trong đó mọi người có quyền tự chủ cao trong lĩnh vực của họ và có trách nhiệm phối hợp với những người khác. Quyền lực và sự kiểm soát đã ăn sâu vào khắp nơi trong tổ chức, có nghĩa là mọi người đều có quyền lực như nhau, không còn bị ràng buộc vào các vị trí cụ thể của một vài lãnh đạo cao nhất.
• Tính toàn vẹn (Wholeness): Trong khi các tổ chức Orange và Green khuyến khích mọi người chỉ thể hiện cái tôi “nghề nghiệp” hạn hẹp của họ, thì MarketEnterprise Vietnam lại gợi lại và giúp đỡ mọi người tìm lại sự toàn vẹn bên trong của họ. Chúng tôi tạo ra một môi trường để mọi người cảm thấy tự do thể hiện hoàn toàn bản thân, mang lại mức năng lượng, niềm đam mê và sự sáng tạo chưa từng có để làm việc.
• Mục đích tiến hóa (Evolutionary): Tại MarketEnterprise Vietnam, chúng tôi dựa trên những gì chúng tôi cảm nhận được từ thế giới, những điều mà thế giới muốn. Chúng tôi thực hành các thử nghiệm nhanh chóng dựa trên cảm nhận, sau đó phản hồi thay vì những kế hoạch máy móc, ngân sách, mục tiêu và khuyến khích. Chúng tôi tập trung ít hơn vào lợi nhuận cuối cùng, chúng tôi tạo ra giá trị thay vì năng suất. Và chính điều đó đã làm cho mỗi con người ở tổ chức cảm nhận được thế giới quan thay vì làm việc theo kiểu máy móc, như những con robot trong thời đại công nghiệp hóa, hiện đại hóa.

Tự quản lý và những quan niệm sai lầm

Tại MarketEnterprise Vietnam, mọi người hoạt động hoàn toàn theo phương thức tự quản lý. Từ những ngày đầu tiên, mọi người cùng nhau quyết định thuê văn phòng ở đâu, thiết kế văn phòng như thế nào, mua máy móc thiết bị ra sao.

Về công việc, chúng tôi tự giám sát công việc của chính mình và thực hiện hành động tự sửa chữa nếu cảm thấy có vấn đề. Các nhóm không có quản lý, trưởng nhóm, thay vào đó là một người tiên phong, dẫn dắt. Tất nhiên, họ không có quyền lực, không có vị trí và họ được mọi người lựa chọn cho mỗi nhóm trong mỗi 6 tháng. Và có một điều vô cùng quan trọng, mọi người có quyền được chọn người dẫn dắt của mình.

Về tuyển dụng, mọi người cũng tự tuyển dụng, tự phỏng vấn và lựa chọn những người phù hợp nhất cho tổ chức của mình. Chúng tôi tạo ra sự gắn kết không thông qua các quy tắc và thủ tục, chúng tôi gắn kết thông qua các phương pháp mà mọi người đã và đang học được.

Một quan niệm sai lầm phổ biến về tự quản lý đó là mọi người đều bình đẳng và các quyết định được đưa ra bởi sự đồng thuận, điều này đòi hỏi các cuộc họp liên tục. Sự thật rất khác, tự quản lý đòi hỏi một tập hợp toàn bộ các cấu trúc và thực tiễn liên kết với nhau, để trong một tình huống, một bối cảnh quyền quyết định được chuyển giao cho bất kỳ cá nhân nào có chuyên môn, mối quan tâm hoặc sẵn sàng tham gia.

Các hệ thống phân cấp linh hoạt, tự nhiên thay thế các hệ thống phân cấp quyền lực cố định của kim tự tháp. Hệ thống phân cấp linh hoạt là hệ thống mạng lưới bao gồm các nhóm linh hoạt, có thể mở rộng, đó là một cách tổ chức tự nhiên vì chúng cân bằng giữa tự do cá nhân với sự phối hợp của tập thể. Dĩ nhiên là điều này yêu cầu phải được đào tạo rõ ràng. Tại MarketEnterprise Vietnam, tất cả mọi người mới đều tham gia một khóa training xuyên suốt gọi là Phương pháp tương tác theo hướng giải pháp, học các kỹ năng lắng nghe và giao tiếp chuyên sâu, kỹ thuật điều hành cuộc họp và đưa ra quyết định, cũng như phương pháp huấn luyện lẫn nhau và cung cấp quan điểm cá nhân để hoàn thiện sự toàn vẹn.

Tính toàn vẹn, sự gắn kết và mối quan hệ tin tưởng

Trong các tổ chức Amber, Orange và Green, mọi người thường đeo mặt nạ: áo choàng của giám mục, áo choàng của bác sĩ và bộ đồ của giám đốc điều hành, tất cả đều thể hiện những kỳ vọng thực tế. Các nhà lãnh đạo lo sợ rằng nếu mọi người dồn hết sức mình vào công việc, tâm trạng và nguyện vọng sâu sắc thì mọi thứ sẽ trở nên rối loạn. Hầu hết mọi người áp dụng một tâm thế kiên quyết và quyết tâm, ủng hộ, bảo vệ bản thân và lý trí của họ. Họ cảm thấy không an toàn khi bộc lộ hết sự quan tâm, hỏi han, trực giác và thể hiện mong muốn có ý nghĩa.

Tổ chức Teal bắt đầu từ tiền đề, cộng hưởng với nhiều truyền thống về trí tuệ, qua điều này chúng ta thấy rằng lời kêu gọi sâu sắc nhất của một con người đó là đạt được sự toàn vẹn. Tổ chức Teal tạo ra không gian làm việc và thực hành sôi động, nơi mà sự tin tưởng sinh sôi và nảy nở. Mọi người cảm nhận được họ có thể là chính mình, nơi mà họ có thể thực hành quản lý một cách đơn giản nhất để thúc đẩy cảm giác kết nối cá nhân.

Ở văn phòng của MarketEnterprise Vietnam, có một khu vực dành cho trẻ em, mọi người trong tổ chức đều có thể mang theo con cái mình khi đi làm. Tiếng cười nói của trẻ em thường xuyên được nghe thấy; những đứa trẻ cùng người lớn ăn trưa tại căng tin, chạy quanh công ty chơi đùa. Trẻ em có xu hướng kết nối con người với những phần sâu sắc hơn; chúng tôi không chỉ coi nhau là đồng nghiệp mà còn là một phần cuộc sống của nhân loại chung.

Mục đích tiến hóa

Ấn tượng đầu tiên khi bước vào văn phòng của MarketEnterprise Vietnam đó là một dòng triết lý được tôi viết bằng tay rất lớn trên tường.

“Thông qua việc kinh doanh Win-Win, chúng tôi tiếp tục giữ vững là một doanh nghiệp dẫn đầu trong việc giải quyết vấn đề của User”

Hầu hết các tổ chức xác định một mục đích cho mình dưới dạng tuyên bố sứ mệnh, thường được khắc trên một tấm bảng ở sảnh trụ sở, chúng tôi cũng vậy. Tất nhiên, hầu hết những tuyên bố này nghe có vẻ trống rỗng. Nếu một tổ chức truyền thống hơn thì sẽ cố gắng giữ bí mật lợi thế cạnh tranh này và dành thị phần tương ứng. Chúng tôi thì ngược lại, lợi thế cạnh tranh của chúng tôi đó là cách chúng tôi thực hiện mục đích đó, với sự tổ chức và tính toàn vẹn. Thực tế cho thấy, việc bạn chia sẻ kiến thức và thông tin thì mọi thứ sẽ thay đổi nhanh chóng hơn, tối ưu hơn và phù hợp hơn.

Làm cho mục đích trở thành nền tảng của một tổ chức có tầm quan trọng lớn đối với sự lãnh đạo. Trong mô hình Orange ngày nay, các nhà lãnh đạo phải xác định một chiến lược để chiến thắng và sau đó điều khiển tổ chức thực hiện nó, giống như lập trình viên lập trình một ứng dụng và lập trình nó sẽ làm những công việc gì. Trong mô hình Teal, những người sáng lập và lãnh đạo coi tổ chức như một thực thể sống, với năng lượng riêng, ý thức định hướng và kêu gọi thể hiện điều gì đó trên thế giới. Họ không ép buộc một quá trình hành động; họ cố gắng lắng nghe xem tổ chức tự nhiên được kêu gọi đi đến đâu. Đã qua rồi cái thời kỳ xây dựng chiến lược đáng sợ và phần lớn là máy móc của các kế hoạch giữa kỳ, ngân sách hàng năm, KPI và các mục tiêu riêng lẻ.

Các công ty khác nhìn về phía trước 5 năm và lập kế hoạch cho năm tiếp theo. Còn chúng tôi thì thích suy nghĩ như nông dân: Nhìn về phía trước 20 năm và chỉ lập kế hoạch cho ngày hôm sau. Người nông dân phải nhìn xa trông rộng khi quyết định trồng cây ăn quả nào. Nhưng nó không có ý nghĩa gì nếu dự tính một ngày chính xác cho vụ thu hoạch. Người ta không thể kiểm soát thời tiết, mùa màng, đất đai. Việc bám chặt vào kế hoạch một cách cứng nhắc, thay vì cảm nhận và điều chỉnh cho phù hợp với thực tế, dẫn đến việc thu hoạch bị lãng phí, điều thường xảy ra trong các tổ chức.

Thử nghiệm dựa trên cảm nhận và phản hồi, kết hợp với tự quản lý làm cho mức độ đổi mới được tăng cao. Ví dụ thời điểm dịch Covid-19 xảy đến, toàn bộ nhân viên công ty đã làm việc ở nhà, mỗi ngày chúng tôi chọn một công cụ họp online như Skype, Zoom… Và sau quá trình thử nghiệm chúng tôi chọn một công cụ phù hợp nhất với nhu cầu của mình. Tất cả mọi thứ chúng tôi đều thử nghiệm, thử nghiệm là cách mà chúng tôi làm để có những lựa chọn tốt nhất, vừa vặn nhất, chi phí để sửa chữa cũng không cao nếu có vấn đề xảy ra.

Trở thành tổ chức Teal

Chúng tôi, MarketEnterprise Vietnam đã cải tiến trên cả ba bước đột phá của mô hình Teal: tự quản lý, tính toàn vẹn và mục đích tiến hóa. Số lượng nhân viên đã tăng gần 30 người trong một năm. Đây vẫn là buổi bình minh của mô hình Teal, tuy nhiên, lời hứa của nó được gợi ý bởi sự thành công mà chính chúng tôi đang có.

Mọi giai đoạn tiến hóa của tổ chức đều trưởng thành và hiệu quả hơn giai đoạn trước, bởi vì thái độ cố hữu đối với quyền lực. Để trở thành một tổ chức Teal, chắc chắn chúng ta phải loại bỏ quyền lực và học cách giải quyết vấn đề mà không cần đến quyền lực.

Thông qua bài viết này, tôi muốn gửi gắm tới tất cả mọi người thông điệp về sự tiến hóa và mục đích sống. Mỗi con người là một tế bào của tổ chức, một tổ chức giống như một thực thể sống mang trong mình một sứ mệnh lớn lao. Tổ chức có lớn mạnh hay không, tổ chức có luôn tràn đầy năng lượng sống và phát triển đột phá hay không chính là nhờ những tế bào bên trong nó. Các bạn cũng vậy, hãy luôn thể hiện hết mình, dám nghĩ, dám làm và đừng bao giờ quên mục đích của cuộc sống. Chúc các bạn luôn luôn tích cực và tràn đầy năng lượng.